AVRASYA TUZ

Atlas Yatırım A.Ş. ve Barer Yatırım Holding’in iştiraki olan Avrasya Tuz A.Ş. 20.000 m2 alanda tuz üretimi faaliyeti göstermektedir.

Yıllık 230 bin ton mekanik fırınlı tuz ve 170 bin ton yıkanmış tuz (yarı mamul ürün) üretim kapasitesi vardır. İç pazarda aktif rol almaya ve dış pazara açılma yolunda da emin adımlar ile faaliyetini sürdürmektedir.

YAVŞAN TUZLASI

Yavşan Tuzlası, Tuz Gölü’nün batı kıyısında, Konya ili Cihanbeyli ilçesine 22km mesafede yine Cihanbeyli ilçesine bağlı Üçler mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İşletme 1927 yılında hizmet vermeye başlamış ve 1947 yılında planlı üretime geçmiştir.

ÜRETİM TESİSLERİ VE TUZ REZERVİ

Yavşan tuzlası 1974 yılından beri havuzlama sistemi ile üretim yapmaktadır. Üretim, toplam alanı 8,5 km^₂’ ye ulaşan, 2011 yılına kadar 13, 2011 yılı sonrası 7 kristalizasyon havuzunda gerçekleştirilmektedir.

Gölde oluşan tuz tabakasının kalınlığı, mevsim koşulları ve su durumuna bağlı olarak 5 - 15 cm arasında değişmekte olup ortalama 8 cm’dir.

Tuz üretim alanı (8,5km^₂) * Ortalama tuz kalınlığı (8cm) * Tuz yoğunluğu (tabii yoğunluk -1,9t/m^₃) = 1,3 milyon ton olarak hesaplanmaktadır. Tuz kabuğunun nem içeriği, kohezyon ve tuz kristallerinin büyüyebilme durumları tabii yoğunluğu değiştirebilmektedir. Bu nedenle, Tuz Gölü için yapılan rezerv hesabında kullanılan 2,2 t/m^₃ yoğunluk değeri yerine yapılan deneyler neticesinde elde edilen 1,9 t/m^₃ değeri kullanılmıştır.

İŞLETME RUHSATI

Yavşan tuzlasında üretim T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden işleri Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan maden işletme ruhsatı ile yapılmaktadır. Yavşan Tuzlası için 21 Ocak 2003 tarihi itibarı ile alınan son ruhsat 29 yıl süre ile 21 Ocak 2032 tarihine kadar geçerlidir.

ÜRETİM SÜRECİ

Yavşan tuzlasında evaporasyon yöntemi ile tuz üretimi yapılmaktadır. Yaz aylarında buharlaşma nedeniyle bomesi yükselen su içerisindeki tuzu tabana bırakmakta ve üretim sahasında oluşan doğal tuz tabakaları iş makineleriyle toplanmaktadır. Üretim, göl kuruduktan sonra, Temmuz’un son haftası veya Ağustos başında başlamaktadır. Yavşan Tuzlası’nda tuz oluşumunun daha kalın ve verimli olması amacı ile buharlaşmanın başladığı Nisan ayı içinde kristalizasyon havuzlarına 90 kw motor gücüne sahip 600Ø ‘lük dört adet elektrikli pompa ile uygun görülen kimyasal değerlere sahip bomeli su göl havzasından alınmaktadır. Alınan nitelikli su ile ürün verimliliği ve kalitesi arttırılmıştır.

Üretim geleneksel olarak raylı sistemlerle 2005 yılına kadar gerçekleştirildiği gibi yine 1999 yılında alınan 200 ton/saat kapasiteye sahip Fransız yapımı PR-110 tuz toplama makinesi ile de 2006 yılına kadar yapılmıştır. 2006 yılından itibaren ise modern üretim yöntemine geçilerek soğuk kazıcı yada diğer adı ile asfalt frezeleri ile üretim yapılmaktadır. Bu frezeler ile tuz istenilen seviyede kesilerek hareket halinde kamyonlara yüklenebilmektedir. Verimlilik, kalite, zaman ve kapasite bakımından en üst seviyede performans alınmaktadır.

Raylı sistem ile üretim 2005 yılından sonra terk edilmiş rehabilite edilmiş kristalizasyon havuzlarında uygun zeminin sağlanması ile frezeler aracılığıyla kesilen tuz tabakaları kamyonlarla stok alanlarına nakledilmeye başlanmıştır. Bu sayede üretim maliyetleri asgari seviyeye indirgenmiştir.

Yukarıda yer alan veriler doğrultusunda işletmenin Tekel’den devrinin gerçekleştirilmesinden sonra klasik üretim stilinden modern üretim stiline geçilerek üretim maliyetlerinin düşürüldüğü, verimliliğin arttığı, ürün rekoltesinin ve kalitesinin yükseldiği gözlemlenmektedir.